NS 1656 / NSR 1856 / NSM 1656 - Stadswapen: Hoogeveen
Info over de locomotief:

Halverwege de jaren '70 was NS op zoek naar nieuwe locomotieven om de locomotiefvloot uit te breiden en de oude locomotiefseries 1000 en 1500 te vervangen. In 1975 en 1976 reed een locomotief van het Franse Alstom van het type BB 7200 met het nummer SNCF BB 7003 in Nederland. Tussen 1977 en 1979 reed ook een tot elektrische locomotief verbouwde diesellocomotief van het type DE2500 met het nummer 1600 P van de Duitse fabrikant BBC-Henschel. Beide locomotieven reden testritten zodat NS kon besluiten bij welke fabrikant ze locomotieven zouden kopen. De locomotief van Alstom voldeed beter en vanwege het bewezen concept van de grote familie aan Nez Cassé-locomotieven koos NS voor dit type. Tussen 1978 en 1981 bestelde NS uiteindelijk 58 locomotieven die van het type BB 7200 zijn afgeleid. De locomotieven kregen de nummerserie 1600 en werden tussen 1981 en 1983 geleverd. De locomotieven werden ingezet voor reizigers- en goederentreinen. Daarnaast werden de locomotieven ook gebruikt voor de in 1981 bestelde DDM-dubbeldeksrijtuigen met stuurstanden. In de jaren '80 kregen alle 58 locomotieven stadswapens op de zijkant.

In 1988 besloot NS om nieuwe dubbeldeksrijtuigen van het type DD-AR te bestellen. Hetzelfde jaar werd bekendgemaakt dat in 1991 de OV-studentenkaart zou worden ingevoerd. Met de OV-studentenkaart kon iedereen die 18 jaar of ouder was en als student of scholier in het onderwijs zat altijd gratis met het openbaar vervoer. Door de invoering verwachtte NS veel extra reizigers en NS wilde versneld nieuw materieel in dienst nemen. Alstom kon geen nieuwe 1600'en meer leveren, maar bood wel een verbeterde versie van de locomotieven aan. In 1989 en 1991 bestelde NS in totaal 81 van deze locomotieven en gaf ze de nummerserie 1700. De locomotieven werden tussen 1991 en 1994 geleverd. Alle 1700'en werden ingezet samen met de DD-AR-stammen. Tussen 1996 en 1998 werden 50 mDDM-motorrijtuigen geleverd. Deze motorijtuigen vervingen een groot deel van de 1700'en van hun DD-AR-stammen. Beide Nez Cassé-loctypes vervingen daarna de oude locomotiefseries uit de jaren vijftig, de 1100, 1200 en de 1300, in de reizigers- en goederendiensten.

In 1995 werd NS opgesplitst in onder andere NS Cargo en NS Reizigers. Van de 58 1600'en gingen de 1601 t/m 1637 naar NS Cargo en de laatste 1638 t/m 1658 gingen naar NS Reizigers. In 1999 waren alle locomotieven definitief verdeeld tussen beide bedrijven. Bij NS Cargo reden de locomotieven uitsluitend goederentreinen en bij NS Reizigers alleen reizigerstreinen. De 1637 werd als enige locomotief van de serie voorzien van de rode NS Cargo-huisstijl om de splitsing te benadrukken. Bij NS Reizigers werden alle locomotieven vernummerd naar de 1800-serie. NS Cargo fuseerde in 2000 met DB Cargo en ging verder onder de naam Railion. Alle locomotieven van Railion werden ontdaan van hun NS-logo's en kregen nieuwe Railion-logo's. In 2002 droeg Railion de 1623 t/m 1637 over aan NS Reizigers, met uitzondering van de 1625 die botsschade had opgelopen. Deze locomotieven werden ook vernummerd naar 1800'en, waardoor NS Reizigers beschikte over de 1823 t/m 1856, met uitzondering van de 1625. De NS Cargo-rode 1637 kwam ook bij NS Reizigers terecht en de NS Cargo-logo's werden verwijderd en hij kreeg het nummer 1837.

Door de instroom van de vierde generatie VIRM-treinstellen waren in 2009 de ICK- en ICL-rijtuigen niet meer nodig. De ICK-rijtuigen werden terzijde gesteld en de gehuurde ICL-rijtuigen werden terug naar Duitsland gebracht. Hierdoor ontstond bij NSR een locomotievenoverschot en werd besloten om de 1823 t/m 1837 terzijde te stellen. Een jaar later werden de laatste 1800'en terzijde gesteld toen NSR de DDM-1-rijtuigen ook buitendienst stelde. Begin 2011 werden een paar DDM-stammen, met bijbehorende 1800-locomotieven, weer tijdelijk terug in dienst genomen doordat veel SLT's uitvielen door het winterweer. Na een inzet van een paar maanden werden de locomotieven en DDM-rijtuigen weer buiten dienst genomen. Een deel van de locomotieven kregen een tweede leven bij verschillende goederenvervoerders.

In 2010 werd de 1856 bij NS buitendienst gesteld en opgenomen in de collectie van het Spoorwegmuseum. Het museum gaf de locomotief zijn originele nummer, 1656, weer terug. Op 18 augustus 2024 werd de 1656, welke al tien jaar in Blerick stond opgeslagen overgebracht naar het Spoorwegmuseum. De TCS 101002 en 111002 verzorgden het transport van de 1656.

In 2025 maakte het Spoorwegmuseum bekend dat het een grote koerswijziging ondergaat en zich nog meer gaat focussen op families met kinderen en educatie, en veel minder op volwassenen die geïnteresseerd zijn in de (cultuur)geschiedenis van het spoor en treinen. Het Spoorwegmuseum besloot om na 55 jaar afscheid te nemen van de Vrienden van het Spoorwegmuseum. De 800 leden van de Vrienden van het Spoorwegmuseum onderhielden en restaureerden de treinen van het Spoorwegmuseum. Ook wordt de museumloods in Blerick afgestoten, waar een deel van de collectie staat opgeslagen. Ook nam het museum het besluit om een deel van de treinencollectie af te stoten. Een aantal treinen waarvan het museum meerdere exemplaren van dezelfde serie in bezit heeft, zoals de Sik 286, Hippel 512, de 1312 en de 2264, wordt afgestoten. Ook wordt de losse kop van Mat'46 285 afgestoten, aangezien het museum het volledige treinstel 273 in zijn bezit heeft. Andere treinen waarvan het Spoorwegmuseum wel slechts één exemplaar van een serie in zijn collectie heeft, maar waarvan de optische restauratiekosten te hoog worden geacht, worden ook afgestoten. Dit betreffen de 1656, Plan-U 114, DDM ABv 26-37 618 'Olifant', DD-AR ABv 380 7576, slaaprijtuig CIWL 4750, ongevallenspoorkraan 974 1 503, een gesloten goederenwagon SS CHA uit 1871 en een Duitse gasketelwagon uit 1921. Naast de treinen stoot het museum ook duizenden losse historische objecten en modelbouwtreinen af.

Momenteel is het nog onbekend wat de nieuwe bestemming van de 1656 wordt.

UIC-nummer: ?

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
De NS 1656 staat langs het perron opgesteld. 22 december 2024. © TreinenInNederland.nl
 
 
   
Detailfoto's van de 1656. 22 december 2024. © TreinenInNederland.nl
   
   
 
De NS 1656 staat langs het perron opgesteld. 29 november 2024. © TreinenInNederland.nl
 
De neuzen van de NS 1656 en de ICR Benelux-stuurstand. 29 november 2024. © TreinenInNederland.nl
 
De NSR 1856 trekt een intercity-trein (deels bestaande uit Belgische M2-rijtuigen) langs Dordrecht Zuid. © TreinenInNederland.nl